El işçiliği bıçak yapımının püf noktalarından biri çeliğe kıvamında su vermektir. 1952 yılında, suç aleti kapsamına alınıp üretimi ve satılması yasaklanana kadar Sürmene'de, 250 civarında ev tipi imalathanede Sürmene bıçağı üretilmekteydi. Sürmene'deki bıçak ustalarının Anadolu'daki diğer geleneksel ustalardan farkı, bıçağın tesviyesinden kılıfına kadar imalatta kullandıkları pek çok aleti de kendilerinin üretmesiydi. Bıçağın tesviyesini motor kullanmadan, toprağa saplanmış iki çatallı direğin ortasına geçirilmiş bir bileği taşını el yardımıyla döndürerek yaparlardı.



Sap kısmını oluşturan boynuz ısıtılarak kalıba koyulur, mengene ile sıkıştırılıp şekil verilir son olarak da üzerine gümüş işleme süs takılırdı.







Kemençe ve zurna eşliğinde oynanan, bir çeşit düello olan bıçak oyunu dansında oyuncular, bellerine taktıkları Sürmene bıçaklarını kullanırlar. Bu sıra dışı oyunda iki oyuncu karşılıklı horon oynar sonra da bıçaklarla saldırı figürleri ile süslenmiş dans gösterilerini yaparlar. Tarihte çetelerin, eşkıyaların çok olduğu dağlık ve ormanlık bölgelerde daha çok oynandığı gerçeği gözlerden kaçmamalıdır. Dağlık bölge insanı doğayla iç içe zor yaşamı nedeniyle bıçkın, sert, kavgacı ve yenilgiyi kabul etmeyen bir yapıya sahiptir. Birbirini alt etmek için meydana çıkan oyuncuların bıçağa ve bileklere olan hakimiyeti, rakibini yenmek için melodi eşliğinde yaptıkları vücut hareketleri bu oyunda ön plana çıkmaktadır. Her bir figürün farklı anlamlar taşıdığı uluslararası üne sahip bu yöresel dans da bıçakçılık gibi tükenen sanatlar arasında yerini almaktadır.







BIÇAK VE OYUN belgeselinde, uluslar arası üne sahip olmalarına rağmen kaybolmaya yüz tutmuş bu iki yerel kültür, yaşayan ustaların elinden ve dilinden anlatılmaktadır. Belgeselde, Trabzon’un Sürmene ilçesinde el yapımı bıçakçılığı ve bıçak oyununu ayakta tutmak ve yeni nesillere aktarmak için verilen mücadeleye yer verilmektedir.